Cấu Tạo Và Nguyên Lý Khi Làm Việc Của Rơ-le Trung Gian

Rơ-le hay còn gọi là Relay là một loại linh kiện điện tử thụ động rất thường gặp trong các ứng dụng thực tế. Khi gặp phải các vấn đề có liên quan đến công suất và cần tới sự ổn định cao, ngoài ra dễ dàng trong việc bảo trì, thì rơ-le chính là thiết bị bạn cần tìm.

Rơ-le chính là một công tắc (khóa K), tuy nhiên khác với công tắc ở chỗ, rơ-le sẽ được kích hoạt bằng điện thay vì dùng thủ công bằng sức người. Chính vì điều này, Rơ-le được dùng để làm công tắc điện tử. Do là một công tắc nên nó sẽ có 2 trạng thái chính là: đóng và mở. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về nguyên lý cách làm việc, trạng thái cũng như cấu tạo của Rơ-le. Bài viết sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu về Rơ-le trung gian nhé

Các loại Rơ-le trung gian

Rơ-le trung gian là gì?

Về cơ bản Rơ-le trung gian là một loại thiết bị Rơ-le điện từ có kích thước nhỏ, chúng có chức năng dùng để chuyển mạch tín hiệu điều khiển hoặc dùng để làm nhiệm vụ khuếch đại. Trong sơ đồ điều khiển, thông thường Rơ-le trung gian sẽ được lắp đặt tại vị trí trung gian, nằm tại giữa những thiết bị điều khiển có công suất nhỏ và cùng với các thiết bị điều khiển có mang công suất lớn hơn.

Hiện nay, trên thị trường có 2 loại module Rơ-le chính gồm: module Rơ-le đóng tại mức thấp (nối cực âm vào cùng chân tín hiệu mà Relay sẽ thực hiện đóng), module Rơ-le đóng tại mức cao (nối cực dương vào cùng chân tín hiệu Relay sẽ thực hiện đóng). Khi so sánh giữa 2 module Rơ-le mà có cùng thông số kỹ thuật hầu hết mọi kinh kiện đều giống nhau, chỉ khác nhau tại chỗ transistor mỗi module. Cũng chính vì transistor này nên mới phân riêng biệt ra 2 loại module này (có 2 loại Transistor là NPN – sử dụng kích ở mức cao, và PNP – sử dụng kích ở mức thấp).

Các loại rơ le trung gian

Trên thị trường có phổ biến các loại Rơ-le trung gian như sau:

– Rơle trung gian 8 chân
– Rơle trung gian 14 chân

– Rơle trung gian 12v
– Rơle trung gian 220v

Cấu tạo và nguyên lý khi làm việc của Rơ-le trung gian

Sau đây, để sử dụng thiết bị một cách hợp lý chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về cấu tạo và nguyên lý làm việc của Rowle trung gian

– Cấu tạo 

Thiết bị nam châm điện này thiết kế 3 phần chính bao gồm có lõi thép động, lõi thép tĩnh và cuộn dây. Cuộn dây bên trong sử dụng là cuộn cường độ, cuộn điện áp, hoặc sử dụng cả cuộn điện áp và cuộn cường độ. Lõi thép động thường được găng bởi lò xo, cùng định vị bằng một vít để điều chỉnh thuận tiện. Cơ chế tiếp điểm bao gồm tiếp điểm thuận và tiếp điểm nghịch.

– Nguyên lý khi làm việc

+ Khi nhận thấy có dòng điện chạy qua rơ le, dòng điện sẽ chạy qua cuộn dây tại bên trong và tạo ra có một từ trường hút. Từ trường hút tác động lên một đòn bẩy từ bên trong để làm đóng hoặc mở các tiếp điểm điện và điều này sẽ giúp làm thay đổi về trạng thái trên Rơle. Số tiếp điểm điện bị thay đổi có thể sẽ là 1 hoặc nhiều, tùy vào từng thiết kế.

+ Rơle thường có 2 mạch độc lập nhau hoạt động. Một mạch được sử dụng để điều khiển cuộn dây: tức là có cho dòng chạy qua cuộn dây hay không, hay còn có nghĩa là điều khiển Rowle sang trạng thái ON hay OFF. Một mạch điều khiển dòng điện cần kiểm soát có qua được Rơle hay không cần dựa vào trạng thái ON hay OFF của thiết bị.

Rơ-le trung gian được ứng dụng nhiều trong đời sống

Công dụng của Rơ-le trung gian

Công dụng của Rơ-le trung gian chính là làm nhiệm vụ “trung gian”, giúp để chuyển tiếp mạch điện tới cho một thiết bị khác.

Ví như với bộ bảo vệ tủ lạnh chẳng hạn – khi nhận thấy điện yếu Rơle sẽ tự động ngắt điện không cho tủ làm việc, còn khi điện ổn định thì sẽ được cấp lại điện bình thường. Trong những bộ nạp ắc quy dành cho xe máy, ô tô thì khi máy phát điện đủ khỏe, Rơle trung gian sẽ thực hiện đóng mạch nạp vào cho ắc quy.

Ứng dụng của Rơ-le trung gian hiện nay

Nếu là một Relay trung gian chất lượng thì có lượng tiếp điểm là khá nhiều, khoảng từ 4 cho đến 6 tiếp điểm, có thể vừa thực hiện mở và đóng. Do vậy, thiết bị này thường được sử dụng nhằm để truyền tín hiệu khi mà Rơ-le chính không đảm bảo an toàn về khả năng ngắt, đóng và số lượng tiếp điểm hay sử dụng để chia tín hiệu tới nhiều bộ phận khác từ 1 Rơle chính trong hệ thống sơ đồ mạch điện điều khiển.

Ngoài ra, những bảng mạch điều khiển mà sử dụng linh kiện điện tử thì Rơ-le trung gian cũng thường hay được sử dụng để truyền tín hiệu đến cho bộ phận mạch tại phía sau bằng cách làm phần tử đầu ra. Mặt khác chúng có thể cách ly được điện áp khác nhau tại giữa phần chấp hành thường sẽ là điện xoay chiều, điện áp lớn (220V – 380V), cùng với phần điều khiển (thông thường dành cho điện áp một chiều, hoặc điện áp thấp từ 9V đến 24V).